Assertiviteit

De deugd van de week is assertiviteit. Op de deugdenkaart staat: ‘Je stelt je grenzen zonder je schuldig te voelen’. Dat heb ik altijd een hele kunst gevonden. Mijn zoon kan het als de beste. In mijn eerste boek ‘Haal het beste uit je kind en jezelf; opvoeden met deugden’ kun je lezen hoe hij de deugd al toepast als hij een jaar of vijf is:

Van een buurvrouw leren we de term ‘even in de rust gaan’. Als we samen ergens naartoe geweest zijn, naar een speeltuin, of het strandje en het is mooi geweest, dan gaan we allemaal eerst even ‘in de rust’. Dat wil zeggen, dat ieder even naar zijn eigen huis gaat, een broodje gaat eten, even in bad, of iets dergelijks. Die term houden we erin, je knapt er namelijk altijd van op om ‘even in de rust te gaan’.

Daan zit op de bank en kijkt naar een televisieprogramma als de bel gaat. Het is Henk, die vraagt of Daan met hem wil spelen. Daan aarzelt en zegt dan: ‘Nee, nu even niet, ik ben even in de rust. Kom over een uurtje maar, of anders morgenmiddag. Dan lijkt het me leuk om met je te spelen.’ Henk vindt het goed. De jongens groeten elkaar vriendelijk en Daan kruipt weer op de bank. In een mum van tijd is hij weer in zijn tekenfilmpje verdiept.

Ik bewonder hoe mijn zoon hier duidelijk en op een vriendelijke en tactische manier zijn grenzen aangeeft, zonder Henk voor het hoofd te stoten. Daan laat integriteit en zelfdiscipline zien, want hij heeft, voordat hij op Henk reageert, de tijd genomen om te bepalen wat voor hem zelf goed voelt. Ik leer ervan, want ik heb er zelf nogal eens moeite mee als er onverwacht iemand langskomt. Dan zal ik hem of haar toch vaak uitnodigen om even binnen te komen, ook als het mijzelf eigenlijk niet zo goed uitkomt. Ook al vraagt men: ‘Past het je wel?’ Dan zal ik negen van de tien keer zeggen: ‘Jaha… natuurlijk… ’ Of een smoesje verzinnen. Niet zo oprecht en integer, eigenlijk.

Met telefoontjes is het net zo: ‘Schikt het je even?’ Heel moeilijk vind ik het dan, om dit op een vriendelijke en vastberaden manier te zeggen. Soms bellen mijn ouders terwijl ik net lekker zit te schrijven: ‘Ik wilde even mijn dochter horen. Hoe gaat het met jullie?’  Van Daan leer ik zeggen: ‘Hartstikke aardig dat je belangstelling toont. Het lijkt me leuk om op een ander moment te praten. Schikt vanavond je? Ik ben nu met een blog bezig dat ik graag wil afmaken. Het gaat net lekker.’ Mijn vader reageert met: ‘Succes ermee, dan houden we het nu kort en hoor ik vanavond van je, tot dan!’

Daan is intussen twintig. Hij woont op zichzelf, studeert en kan nog steeds goed voor zichzelf opkomen en grenzen stellen. Hij voelt goed hoeveel ruimte en tijd hij voor vrienden en familie heeft en kan dit duidelijk en vriendelijk aangeven. Nooit op een vervelende manier. Maar vanuit rustig zelfvertrouwen. Heerlijk lijkt me dat. Ik vind het nog steeds een kunst!

Reflectievragen:

• Om grenzen te kunnen stellen moet je goed weten wat jezelf wilt. Weet jij wat je deze week zelf graag wilt? Waar heb je behoefte aan? Wat zijn je plannen?
• Je moet ook goed weten wat je niet wilt. Wat wil je deze week niet?
• Grenzen stellen betekent vaak ook dat je keuzes moeten maken. Ben jij daar goed in, of kun je dat oefenen?
• Hoe en wanneer kun jij deze week assertiviteit inzetten?
• Welke andere deugden kunnen je helpen?

Meer lezen?

‘Haal het beste uit je kind en jezelf; opvoeden met deugden’ is verkrijgbaar via de deugdenshop.

© illustratie Carlien Dubben.