Een recept voor openheid

We leven in een tijd van groepsdenken en polarisatie. We zijn voor of tegen en daarvoor zoeken we bevestiging in ons eigen kringetje. Om ‘de ander te ontmoeten’ zullen we uit onze bubbel moeten komen. Niet de polen bestrijden, maar het midden versterken. Dat maakt onze samenleving sterker en weerbaarder.
Spanning is onvermijdelijk
Spanning tussen tegenpolen is onvermijdelijk. Spanning is zelfs vruchtbaar: het creëert energie en beweging. Denk aan een batterij, met een plus- en een minpool. Als je verbinding maakt tussen de twee polen, ontstaat elektrische stroom die ons in staat stelt vooruit te komen. Letterlijk en figuurlijk. Democratie is daar een goed voorbeeld van. Het drijft op meerstemmigheid. De verschillende standpunten worden gehoord. Ze kunnen flink botsen, maar dat is geen probleem zolang het uitwisselen van meningen respectvol en vreedzaam blijft, en binnen de grenzen van de wet.
Gewoon weten dat je de antwoorden niet hebt,
is een recept voor nederigheid, openheid, acceptatie, vergeving en leergierigheid
en dat zijn allemaal goede dingen. – Dick van Dijk
Wat als de ander gelijk heeft?
In communicatie met andersdenkenden kan ook makkelijk vervelende spanning ontstaan. Vaak proberen we ons gelijk te halen, de ander te overtuigen en het gesprek ‘te winnen’. Maar wat als de ander gelijk zou kunnen hebben? Of allebei een beetje? Of dat je samen tot anders denken en handelen komt? Wij mensen kunnen niet zonder elkaar. We zijn van elkaar afhankelijk. Wie dit beseft, is vast ook meer bereid naar elkaar te luisteren. En misschien wel van elkaar te leren.
Mijn geloof
Kei in deugden gelooft in de kracht van deugden: universele waarden. Openheid voor andersdenkenden en de erkenning van onze verbondenheid zijn daar twee van. Daarom staan we deze week stil bij de deugd openheid.
Reflectievragen:
- Met wie verschil jij van mening over iets en kun jij openheid oefenen in een gesprek?
- Hoe ziet openheid en verbondenheid er in de praktijk uit als je met een ‘andersdenkende’ in gesprek gaat? Wat is daarbij je grootste uitdaging?
- In hoeverre ben je bereid om je eigen denken (mening, opvatting) kritisch te bevragen?
- Welke deugden zijn in het algemeen nodig om naar een ander te luisteren en je mening (eventueel, of enigszins) bij te stellen?
- Bij welke ontmoeting kan openheid je deze week helpen?
De dolfijn
Wat kunnen we leren van de dolfijn? Welke spiegel houdt dit dier ons voor? Men vermoedt dat een combinatie van intelligentie, nieuwsgierigheid en het speelse karakter van de dolfijn ervoor zorgt dat hij veelvuldig contact heeft met andere diersoorten waaronder de mens. Uit: Zin in kleuren deel 2 (verkrijgbaar via de deugdenshop, ook leuk voor in de klas!)
De deugd van de maand
Openheid is in februari op veel scholen de deugd van de maand. Via deze link kun je de kalenderplaat downloaden.