Eerbetoon

Mijn oom Jan is zondagochtend overleden, 92 jaar werd hij. Ik denk dat hij daardoor in een droom nog even bij mij langskwam. Als kind mocht ik met hem mee op de ‘combine’, een grote maaimachine waarmee graan van het land wordt geoogst. Ik herinner me de muizen die voor ons uitsprongen, de enorme wolken stof die het maaien veroorzaakte en tante Nettie die koffie bracht met heel dikke plakken sucadekoek. De groene stukjes sucade in de koek, die lustte ik als kind niet. Ik peuterde ze los en liet ze verdwijnen, naar ik hoopte onopgemerkt door mijn oom en tante.

Er werd die zomer tot ‘s avonds laat doorgewerkt, om de oogst droog binnen te halen voordat het ging onweren. Mijn oom en tante, en de dorpelingen die bijsprongen bij het oogsten, spraken plat Gronings met elkaar. Heel anders dan bij ons thuis… Logeren bij mijn oom en tante was mede daardoor heel spannend, een ware belevenis.

De laatste keer dat ik oom Jan zag, had hij net een grote conifeer bij hun voordeur omgehakt. Mijn tante Nettie was bijna in tranen toen ze de gekapte boom zag. Ze had haar Jan gevraagd er één tak af te halen, niet om de hele boom om te kappen. “Moeten jullie nou toch kijken, dat ziet er toch niet uit… Vreselijk!” Ik zie nog tante Nettie’s gezicht voor me. En dat van oom Jan: hij was die boom toch nog maar mooi even de baas geweest! We gingen gauw naar binnen, koffiedrinken. Door ons bezoek zakte tante Nettie’s boosheid en ontsteltenis een beetje. Misschien is oom Jan er bij tante Nettie, dankzij ons bezoek, wat milder mee weggekomen.

Oom Jan was een voorbeeld in ‘eigenheid’ (de deugd van vorige week). Een stille man. Ik bewaar niet zoveel, maar wel speciale herinneringen aan hem. Dag oom Jan, bedankt dat u in mijn droom nog even langskwam.

Reflectievragen:

• Mijn oom Jan was boer. Hij volgde de seizoenen: ploegen, zaaien, wieden en oogsten. Alles op zijn tijd. Hij was een man van weinig woorden en had tijdens zijn werkzaamheden op het land veel tijd om te mijmeren. Hoe en waar denk jij in stilte na?
• Welke zin op de deugdenkaart spreekt jou aan? Wat kun je daar deze week mee?
• Bij mij was dat de zin, ‘ik ben me bewust van het spirituele’. Zo bijzonder, dat mijn oom Jan, vlak voor zijn heengaan nog even bij me langs kwam! Daarom ook, deel ik dit eerbetoon aan hem.
• Welke zomerse jeugdherinnering kun jij opgraven en met iemand delen?

(Foto van internet, copyright onbekend. De combine van oom Jan was geel, maar op deze foto kun je goed zien hoeveel stof het oogsten van graankorrels geeft. Tegenwoordig zit de boer volgens mij in een afgesloten cabine.)