Hoe ga je om met driftbuien van een peuter of kleuter?

Peuters en kleuters staan er om bekend dat ze enorme driftbuien kunnen hebben. Vaak gooien ze zichzelf op de grond en beginnen daarbij te slaan en te schoppen. Ze lopen rood aan en gillen het hele huis (of de winkel, speeltuin) bij elkaar. Tijdens een driftbui is een kind niet goed bereikbaar en ook niet gemakkelijk te troosten. Het wordt als het ware overspoeld door ‘boosheid’ (teleurstelling, frustratie, …). Die boosheid moet eruit of zal anders op een later moment naar buiten komen. Van leerkracht Sylvia Kempkes, die in het speciaal kleuteronderwijs werkt, hoorde ik een prachtige ervaring over de kracht van het inzetten van Deugdenvriendjes:

De situatie was niet langer houdbaar

“We hebben momenteel een jongetje in de klas dat regelmatig  vastloopt in zijn eigen systeem. Hij zit in de Kleuterobservatiegroep en er is overleg geweest met ouders en zorgspecialisten. Het bleef een zoektocht. De situatie was intussen niet langer houdbaar. Tot ik mijn setje deugdenkaarten (Deugdenvriendjes) erbij pakte,” vertelt Sylvia.

Een kaartje kiezen

“Ik nam het jochie apart en vroeg hem om een kaartje te kiezen. Hij koos ‘kracht’. We bekeken het plaatje samen. Ik zei: ‘Wauw, kracht! Daar heb jij heel veel van. Je bent heel slim. Je weet vaak heel goed wat je wel en niet wilt. We vragen vaak veel van je… Soms word je daar zo boos over, dan spannen alle spieren in lichaam samen. Dan komt alle kracht samen tot een grote, woedende krachtbol. Herken je dat?’ Hij luisterde heel geïnteresseerd en knikte heftig.  Ik ging verder: ‘Je armen, je benen, je gezicht: alles voelt strak dan. Ik zie dat  bij jou gebeuren… ‘

Nieuwsgierig

Zijn nieuwsgierigheid groeide zichtbaar. Ik vroeg: ‘Zullen we het samen eens doen, alle spieren strak en krachtig maken?’ Dat deden we: armen, vuisten, benen, gezicht… We liepen rood aan en stikten bijna! ‘Dat gaat dus niet,’ konden we samen concluderen.

Dit is het geheime tovermiddel

Ik pakte een ander deugdenkaartje, ‘flexibiliteit’ en liet het zien. ‘Dit is wat je dan nodig hebt,’ vertelde ik. ‘Vertel eens, wat zie je? Hoe doet dit Deugdenvriendje?’ Het jongetje bekeek het kaartje goed en beeldde het Deugdenvriendje uit. Daarna deden we samen uit het Deugdenvriendjes Doeboek wat oefeningen op een yogamatje, om ‘flexibiliteit’ te ervaren. ‘Dit is het geheime tovermiddel jochie, om met je boosheid om te gaan.”

Heel interessant

“Hij vond het heel interessant. Dat merk ik vaker, als ik een Deugdenvriendje met een kind bespreek. Ze voelen jouw aandacht. Ze willen het zo graag begrijpen. Met de Deugdenvriendjes kom ik echt bij hen binnen. Als ik het krachtige jongetje nu boos zie worden, dan kijk ik hem even bemoedigend aan, of zeg: ‘Weet je het nog?’ Ik zie zijn gezichtje en lijfje dan verzachten. Mooi hè?!”

Hoe doe jij dat toch?

“Mijn collega’s vinden het ook heel bijzonder. Ze zeggen wel: ‘Sylvia, hoe doe jij dat toch?’ Ik zweer dus bij mijn setje deugdenkaartjes. Wat er ook gebeurt, dat is vaak alles wat er nodig is. Het is een goed middel om anders te doen en te denken. Ik sta er zelf ook telkens weer versteld van, hoe eenvoudig het kan zijn. De ouders, het kind. Iedereen is enorm opgelucht. Daar word je toch blij van?”

Omgaan met boosheid en grenzen stellen

De meeste peuters en kleuters schrikken erg van hun eigen boosheid en willen erna graag getroost worden. Onderstaande tips kunnen jou helpen om hen te leren sterke emoties te uiten en te verwerken:

• Blijf rustig. Wat gemakkelijker is gezegd dan gedaan, maar bijvoorbeeld mededogen voelen helpt. Het leermoment is omgaan met gevoelens van boosheid.
• Laat het/je kind op een veilige plek uitrazen. Over het algemeen lucht dit voor het kind enorm op, het is zelf waarschijnlijk ook geschrokken van zijn eigen boosheid.
• Bied troost als het/je kind wat gekalmeerd is. Neem het op schoot, geef een glaasje water.
• Toon begrip zonder toe te geven. Een driftbui is niet een manier om je zin te krijgen.
• Probeer er samen achter te komen wat de oorzaak van de boosheid was.
• Bedenk samen manieren om die boosheid een volgende keer in de juiste banen te leiden.
• Als het kind thuis of in de klas vaak boos is, kun je een plekje afspreken, waar het zich kan
  terugtrekken tot de driftbui is gezakt. Op die manier voorkom je dat het anderen pijn doet.
• Lees een boekje over boos zijn en praat samen over het onderwerp.

Zelf ontdekken?

Zelf de kracht van Deugdenvriendjes ontdekken? Flexibiliteit en vastberadenheid worden beschreven in het Deugdenvriendjes Doeboek verkrijgbaar in de webshop.