Respect: weekendwijsheid van een BN’er
‘Weekendwijsheid’ is een van mijn favoriete rubrieken in het Volkskrant Magazine. Onder het motto ‘opdat we leren van andermans ervaringen’ deelt een bekende Nederlander een levensveranderend inzicht. Deze week zette BN’er acteur Maarten Heijmans daar kritische vraagtekens bij. Leren we van andermans adviezen? Of geven we kritiek in plaats van raad? Zijn advies luidt: ‘Ga zelf met je ongevraagde adviezen aan de slag’.
Kritiek in de vorm van een advies?
Volgens Heijmans kun je ongevraagd advies beter eerst op jezelf toepassen voordat je het aan een ander geeft. Als je bijvoorbeeld opmerkt dat een vriend z’n passie niet achterna durft te gaan, is dan vaak een weerspiegeling van iets wat jezelf niet durft. Een ongevraagd advies geven is daarom eigenlijk zelfkritiek, verbloemd als hulp aan de ander. Als je zelf je passie volgt en daarmee een voorbeeld voor anderen kunt zijn, is dat veel inspirerender voor je vriend – en de wereld om je heen – dan als je kritiek geeft in de vorm van een advies.
Dat geeft te denken, toch? Ik ben dit onmiddellijk nagegaan bij mezelf. Nota bene vanochtend nog, gaf ik advies aan iemand om beter naar anderen te luisteren, zonder dingen op zichzelf te interpreteren. Nou, dat is dus precies iets waar ik zelf meer op mag letten en mee mag oefenen. Aldus komt het weekendadvies van Heijmans toch meteen goed van pas.
Luisteren naar de ander, zonder oordeel, advies, invullen, redden, plagen et cetera. Het is een van de basisprincipes van The Virtues Project. Een voorwaarde voor een open gesprek, een fundamenteel aspect van gezonde relaties. De deugd respect is een reminder die ons kan behoeden voor de genoemde valkuilen.
Het vermijden van oordelen en advies geven kan lastig zijn. Onze eigen perspectieven en ervaringen komen naar boven als we naar anderen luisteren. Het kan moeilijk zijn die opzij te zetten. Het vereist van je dat je eigen emotionele reacties op wat anderen zeggen of doen (op dat moment) loslaat, evenals je (jouw!) behoefte om ‘hulp’ te bieden.
Toch een advies
Als ik je dan – als niet BN’er en vanuit diepe bescheidenheid (grapje) – toch een levensveranderend inzicht mag meegeven, dan is dat dit:
Concentreer je op deugden die je bij de ander hoort of ziet.
Wanneer je dat doet ben je namelijk meteen heel liefdevol met je aandacht bij de ander (in plaats van bij jezelf). Zodra diegene zijn verhaal heeft gedaan, kun je de deugden die je hebt opgemerkt benoemen. Grote kans dat de ander zich dan gezien, gehoord en gesteund voelt. Op die manier word je een rijker en fijner persoon voor de mensen om je heen, en dat is waarschijnlijk precies je intentie/verlangen op het monent dat je geneigd was iemand anders te adviseren.
Reflectievragen:
- Wanneer vind jij het lastig om je oordeel, advies of ‘oplossing uit jouw koker’ bij je te houden?
- Met wie kun jij bovenstaande oefenen: luisteren zonder advies te geven en je richten op deugden die je opmerkt?
- Welke deugden helpen daarbij: om open en onthecht naar de ander te luisteren, het verhaal bijvoorbeeld niet op jezelf te betrekken en te vertrouwen dat de ander zelf de oplossing vindt of eigenlijk al weet, en je eraan te herinneren dat ieder mens verantwoordelijk is voor eigen keuzes?
- Hoe past respect daarbij?
Deugden bij anderen leren benoemen
Met het benoemen van deugden kunnen we elkaar helpen om onze eigen morele waarden en die van anderen te zien, te begrijpen en te ontwikkelen.
Het herkennen en benoemen van deugden is een vaardigheid die je kunt leren. Ook het leren luisteren, met onthechting en mededogen. En veilige grenzen stellen. Wil je dat alles leren, vanuit de deugdenoptiek? Meld je aan voor de basistraining van The Virtues Project. Je kunt die bij mij online volgen, in je eigen tijd en op je eigen tempo. Ik zie je graag daar, in de leeromgeving!
Ik ben heel benieuwd welke deugden jij deze week vanuit een respectvolle houding in anderen gaat zien!